به‌منظور برون‌رفت از فعالیت گلخانه‌ای صنعت خودرو در ایران، کاهش حمایت‌ها و دخالت‌های غیرضرور نیازمند برنامه میان مدت هستیم.
صنعت خودروسازی در کشور ما تحت حمایت دولت است و همانند گیاهی گلخانه‌ای فعالیت خود را طی چند دهه اخیر ادامه داده است و این سیاست‌گذاری موافقان و مخالفان خاص خود را دارد؛ برخی خواستار توقف زود هنگام این حمایت‌ها و برخی خواستار ادامه همین روند هستند. اما باید به این نکته اشاره کرد که توقف یکباره حمایت‌ها و یا ادامه مسیر با همین شرایط، راهکار مناسبی برای برون رفت از بحران‌های فعلی نیست بلکه تدوین برنامه میان مدت برای کاهش و نهایتا حذف حمایت‌ها و دخالت‌های غیرضروری دولت در یک برنامه پنج ساله می‌تواند راهگشا باشد.
در اکثر کشورهای توسعه یافته دنیا، ارتباط مفید و موثر خودروسازان و تامین کنندگان با دانشکده‌های صنعت خودرو و آشنایی با دانش روز و همچنین استفاده از تکنولوژی صنایع بالادستی برای پیشبرد اهداف صنعت خودروسازی وجود دارد که این امر تا به حال در کشور ما به خوبی محقق نشده است.
اگرچه دولت انرژی زیادی برای ساماندهی صنعت خودرو صرف و برنامه‌های مدون و جامعی در این خصوص تدوین و تبیین کرده است ولی باید قبل از اجرای موارد فوق زیرساخت‌های لازم برای انجام این امور مهیا شود. یکی از ضروری‌ترین مواردی که باید در اولویت قرار گیرد، مساله عدم دخالت مستقیم دولت در امور اجرایی صنعت خودرو و سپردن فرمان این صنعت به بخش خصوص است. دراین زمینه دولت باید نقش پدرانه ایفا کند و اجازه رسیدن این صنعت به مرحله بلوغ و شکوفایی را به مدیران و مجریان آن واگذار کند. موضوع دیگری که در این زمینه باید توسط دولتمردان مورد توجه واقع شود، ایجاد بازار رقابتی به معنای واقعی در این صنعت است به طوری که شرایط برای ورود خودروسازان جدید و همچنین رشد و بلوغ خودروسازان کوچک در کنار خودروسازان بزرگ، توسط دولت فراهم شود.
مسائلی از جمله تدوین نقشه راه صنعت خودرو و اینکه خودروسازان با توجه به اشتغال سالیانه برنامه‌ریزی شده توسط دولت، چه تعداد خودرو و با چه رده کیفی تولید کنند می‌تواند از جمله مواردی مهمی باشد که با نظارت کافی بر آن توجه داشت و همچنین در راستای حفظ حقوق مصرف کنندگان، موضوع کاهش پلکانی عوارض گمرکی خودروهای وارداتی در یک برنامه میان مدت پنج ساله مدنظر قرار گیرد.
در عین حال باید خودروسازان و قطعه سازان نیز به وظایف خود در این زمینه به خوبی عمل کنند. افزایش عمق خودکفایی به صورت مستمر و سالیانه تا رسیدن به نقطه مطلوب به صورت جدی توسط خودروسازان، مجموعه سازان و قطعه سازان خرد اجرایی شود؛ در این خصوص موضوع افزایش کیفیت خودروهای تولیدی به واسطه نظارت کیفی بیشتر بر زنجیره تامین نیز از جمله موارد مهمی است که باید توسط خودروسازان و تامین کنندگان به آن پرداخته شود. تشکیل انجمن‌های مشترک نزد خودروسازان به منظور تعیین پلتفرم‌های مشترک در راستای کاهش هزینه‌های تحقیق و توسعه می‌تواند از دیگر راهکارهای مهم و موثر برای پیشرفت صنعت خودروسازی کشور تلقی شود.
یادداشت از: ابراهیم دوست زاده، عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو کشور
درحالیکه شنیده شده بود سامانه یکپارچه خودرو به طور کامل حذف شده و عرضه خودرو به صورت مستقیم توسط خودروساز صورت می گیرد، اکنون زمزمه هایی از دور سوم سامانه یکپارچه فروش خودرو شنیده می شود. ظاهرا دور سوم سامانه یکپارچه فروش خودرو در شرایطی برگزار می شود که ایران خودرو و سایپا از تعهدات خود عقب هستند و این دو شرکت غایبین اصلی این دور سامانه خواهند بود.
گروه خودروسازی سایپا و گروه مپنا با هدف استفاده از فناوری‌های نوین و برقی‌سازی خودروهای سواری و تجاری گروه سایپا، تفاهم‌نامه تولید و تامین سلول و باتری پک خودروهای برقی را امضاء کردند.
یکی از واحدهای فناور سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با ساخت سنسور اکسیژن یکی از چالش‌های خودروسازان داخلی را رفع کرد.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: با بلاتکلیفی موجود در تامین نقدینگی زنجیره خودروسازی و قطعه سازان، به نظر می‌رسد افزایش تیراژ ۳۰ درصدی مد نظر خودروسازان تا پایان سال محقق نخواهد شد.
یک کارشناس صنعت خودرو نسبت به بروز بحران در صنعت خودرو و قطعه‌سازی هشدار داد و تاکید کرد که ما ممکن است در آینده نزدیک، دچار توقف خطوط تولید شویم.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور گفت: استراتژی و برنامه مشخصی برای تولید خودروهای برقی سواری و تجاری در کشور وجود ندارد، در حالی که گام نخست برای تحقق این مهم در کشور است.
اندیشکده امیرکبیر در تحلیلی اعلام کرد: قیمت فروش عمده خودروهای سایپا و ایران خودرو نظیر کوییک و پژو پارس ارزان‌تر از ارزان‌ترین خودروهای خارجی است، البته این به معنای سوء مدیریت و اهمال کاری در ایران خودرو و سایپا نیست.
بر اساس آمار و ارقامی که رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه در سال گذشته اعلام کرد، در ایران سالیانه حدود ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه پنهان انرژی در بخش‌هایی نظیر برق، بنزین، گازوئیل و…، از سوی دولت به مردم داده می‌شود. که رقم بسیار هنگفتی است.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: اکنون رقبای ایران در بازار قطعات روسیه، ترکیه و چین هستند؛ اما مزیت نزدیکی مسیر، ایران را در اولویت قرار داده و حل مشکل تبادلات بانکی، مسیر فعالیت را هموار‌تر کرده است.
در شرایطی که خودروسازان جهان نزدیک به دهه است که در حال تحقیق و توسعه خودروهای برقی هستند و کشوری مانند چین نیز در این میان تبدیل به پیشتاز این عرصه شده است اما خودروسازان ایرانی با محصولاتی نظیر خودرو ریرا برقی و خودرو تارا برقی تازه در ابتدای این مسیر قرار دارند. توسعه خودروهای برقی نیازمند یک حمایت همه جانبه از سوی نهادهای مختلف از شهرداری‌ها تا سیستم بانک‌داری و نهادهای دولتی است.
در مرداد سال ۱۴۰۲ شاخص فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۳۰.۵درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۴۱.۸درصدی داشته است.
بیش از یک دهه است که صنعت خودروسازی با قیمت گذاری دستوری برای خودروهای تولیدی بخش دولتی دست و پنچه نرم می کند و به تازگی این موضوع به خودروهای تولیدی بخش خصوصی نیز سرایت پیدا کرده است. تصدی گری دولت تنها در بخش قیمت گذاری نبوده و اکنون نحوه فروش را هم به خودروساز دیکته می کند. بدین ترتیب عملا خودروساز هیچ اختیاری از خود در زمینه قیمت گذاری و تعیین شرایط فروش نداشته و تمام دستورها از سوی دولت دیکته می شود. همین سیاست های غیرکارشناسی و غلط دولت در این سالها ضربه سنگینی به قطعه سازان و خودروسازان زده و اکنون در شرایط بسیار بحرانی به سر می برند.
عضو هیات مدیره انجمن همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: بن‌بست قیمت‌گذاری دستوری همراه با زیان انباشته ایران‌خودرو و سایپا، خودروسازی و قطعه سازی را را به بحران نزدیک کرده است.
عضو انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور با اشاره به رقابت سرسخت ایران و چین در بازار قطعه و خودرو روسیه اظهار داشت: با توجه به قیمت تمام شده بالا قطعات خودرو در ایران قاعدتا قطعه سازان چینی سهم بیشتری در بازار روسیه خواهند داشت. مگر اینکه دولت شرایط را برای افزایش توان رقابتی صنعتگران کشور در روسیه فراهم کند.
رییس انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: در صورتی که دو موضوع اساسی قیمت‌گذاری دستوری و مدیریت دولتی از سر صنعت خودروسازی برداشته شود، این صنعت حال و روز بهتری خواهد داشت. این در حالی است که در شرایط فعلی همگان بر طبل واردات می‌کوبند و تامین ارز مورد نیاز این صنعت، خود چالش و سوالی اساسی است.
با وجود پتانسیل بسیار بالای صنعت قطعه سازی و خودروسازی در ایران، این صنعت به دلیل سیاست های غلط دولت های پیشین و فعلی عقب مانده است. اما این عقب ماندگی نباید باعث شود که ما به این صنعت پشت کنیم و کمر به نابودی آن ببندیم. چراکه داشتن صنعت خودروسازی که خود یکی از صنایع پیشران است، آرزوی بسیاری از کشورهای دنیاست و کشورهای همسایه است.
دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور، در نامه‌ای خطاب به وزیر صنعت، معدن و تجارت ضمن تشریح اساسی‌ترین مشکلات و چالش‌های بحران زا در صنعت قطعه سازی کشور، خواستار جلسه‌ای حضوری با وزیر صنعت جهت تبیین این شرایط شده است.
امروز دارا بودن واحدهای تحقیق و توسعه برای شرکتهای خودروسازی و قطعه‌سازی از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا این واحد‌ها در زمینه توسعه محصول می‌توانند بسیار مثرثمر باشند و قطعه‌سازان را با تکنولوژی‌های روز مجهز سازند.
بررسی صورت‌های مالی تلفیقی ایران‌خودرو و سایپا از سال ۹۷ به این سو نشان می دهد که هزینه تمام شده تولیدات این شرکت ها بیش از مبلغ حاصل شده از فروش محصولاتشان بوده است.
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی گفت: با توجه به عدم تدوین شیوه‌نامه تامین قطعات خودروهای وارداتی، واردات خودرو و قطعه خواهیم داشت.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: به‌منظور رشد کلان اقتصادی در کشور و دستیابی به مواهب توسعه، ناگزیر از رشد فناوری و دانش فنی تولید هستیم.
رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور گفت: با پایان یافتن سناریوی قرعه‌کشی خودرو از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، تغییرات گسترده‌ای انجام شد که مهمترین آن حذف قرعه‌کشی و ایجاد سامانه یکپارچه برای تخصیص نوبت حتی به متقاضیان واقعی خودرو بود. اختلاف قیمت خودرو در بازار و کارخانه رو به کاهش است و تداوم می‌یابد.
