در آخرین گزارش ارائه شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، موضوع قیمت‌گذاری خودروها و تاثیر آن بسیار عملکرد خودروسازان و اثر قیمت‌گذاری فعلی بر سود و زیان آن‌ها مورد توجه قرار داده است؛ براساس این گزارش در سال ۱۴۰۰ نسبت به دو دهه گذشته، دو شرکت بزرگ خودروساز کشور، از مسیر سوددهی خارج شده و در جاده زیاندهی قرار گرفته‌اند.
به گزارش روابط عمومی انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با مشارکت اندیشکده سیاستگذاری امیرکبیر به بررسی آثار قیمت‌گذاری طی سال‌های اخیر و سیر تحولات قیمت‌گذاری طی ۱۰ سال اخیر و مسائل پیرامون قیمت‌گذاری فعلی بر عملکرد خودروسازان پرداخته است.
براساس این گزارش، قطع همکاری شرکای خارجی، نوسانات قیمت ارز، ارتقاء سطح استانداردهای اجباری، مدل قیمت‌گذاری شورای رقابت در کنار چالش‌های داخلی صنعت خودرو، سبب ایجاد مشکلاتی همچون افزایش زیان انباشته، افزایش هزینه‌های خودروسازان و… شده است؛ میزان سود سالیانه شرکتهای خودروساز طی دو دهه گذشته تحت شیوه‌های مختلف قیمت‌گذاری قابل توجه است.
۱۱۱ هزار میلیارد تومان زیان انباشته خودروسازی تنها تا سال ۱۴۰۰
دو شرکت ایران خودرو و سایپا تا آغاز قیمت‌گذاری توسط شورای رقابت و همزمان با شروع تحریم‌ها دچار کاهش سود و زیاندهی شده‌اند؛ به نحوی که ایران‌خودرو از سود معادل یک میلیارد دلار در سال ۱۳۸۸، در سال ۱۳۹۶ و با وجود اینکه خبری از تحریم‌ها نبود، حدود ۴۰۰ میلیون دلار زیان کرد. میزان زیان آن در سال ۱۴۰۰ نیز به ۵۶۵ میلیون دلار رسیده است. همچنین شرکت سایپا که در سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۸ به ترتیب ۸۸۰ میلیون دلار و ۶۴۴ میلیون دلار سود سالانه ثبت کرده بود، در سال‌های گذشته دچار زیان شدید شد؛ به نحوی که در سال ۱۴۰۰ زیان ۵۴۶ میلیون دلاری را گزارش کرده است.
براساس صورت‌های مالی خودروسازان دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا در سال ۱۴۰۰ در مجموع حدود ۲۸.۵ هزار میلیارد زیان عملیاتی ثبت کرده‌اند و مجموع زیان انباشته هر دو گروه خودروساز تا پایان سال ۱۴۰۰ به بالغ بر ۱۱۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که مجموع زیان انباشته این دو گروه در پایان سال ۱۳۹۶ نزدیک به ۱۲ هزار میلیارد تومان بوده است که نشان می‌دهد زیان انباشته آن‌ها طی چهار سال گذشته حدودا ۱۰ برابر افزایش یافته است.
اصلاح شیوه قیمت‌گذاری خودروها ضرورت و فوریت دارد
براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در صورت تداوم این وضعیت این دو شرکت با بحران روبه‌رو خواهند شد. از این رو اصلاح شیوه قیمت‌گذاری در کنار سایر اصلاحات لازم برای این صنعت بسیار ضروری و فوریت دارد.
از سال ۱۳۹۷ به بعد شرکتهای خودروسازی زیان قابل توجهی را تجربه کردند. در چنین شرایطی شرکتهای خودروساز برای آنکه بتوانند فرآیند تولید خود را حفظ کنند چاره‌ای جز این نداشته که زیان خود را از یک طرف با دریافت تسهیلات بیشتر و از طرفی دیگر با پیش‌فروش بیشتر خودروها جبران کنند. خودروسازان برای آنکه بتوانند از پس سودهای اعلامی‌شان که مشخصا از درآمدها، امکان حصول نداشته، برآیند، مجبور شدند سپرده‌های جدید گرفته و بدین ترتیب از این منابع بتوانند از عهده تعهدات خود برآیند.
منبع: ایسنا
درحالیکه شنیده شده بود سامانه یکپارچه خودرو به طور کامل حذف شده و عرضه خودرو به صورت مستقیم توسط خودروساز صورت می گیرد، اکنون زمزمه هایی از دور سوم سامانه یکپارچه فروش خودرو شنیده می شود. ظاهرا دور سوم سامانه یکپارچه فروش خودرو در شرایطی برگزار می شود که ایران خودرو و سایپا از تعهدات خود عقب هستند و این دو شرکت غایبین اصلی این دور سامانه خواهند بود.
گروه خودروسازی سایپا و گروه مپنا با هدف استفاده از فناوری‌های نوین و برقی‌سازی خودروهای سواری و تجاری گروه سایپا، تفاهم‌نامه تولید و تامین سلول و باتری پک خودروهای برقی را امضاء کردند.
یکی از واحدهای فناور سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با ساخت سنسور اکسیژن یکی از چالش‌های خودروسازان داخلی را رفع کرد.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: با بلاتکلیفی موجود در تامین نقدینگی زنجیره خودروسازی و قطعه سازان، به نظر می‌رسد افزایش تیراژ ۳۰ درصدی مد نظر خودروسازان تا پایان سال محقق نخواهد شد.
یک کارشناس صنعت خودرو نسبت به بروز بحران در صنعت خودرو و قطعه‌سازی هشدار داد و تاکید کرد که ما ممکن است در آینده نزدیک، دچار توقف خطوط تولید شویم.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور گفت: استراتژی و برنامه مشخصی برای تولید خودروهای برقی سواری و تجاری در کشور وجود ندارد، در حالی که گام نخست برای تحقق این مهم در کشور است.
اندیشکده امیرکبیر در تحلیلی اعلام کرد: قیمت فروش عمده خودروهای سایپا و ایران خودرو نظیر کوییک و پژو پارس ارزان‌تر از ارزان‌ترین خودروهای خارجی است، البته این به معنای سوء مدیریت و اهمال کاری در ایران خودرو و سایپا نیست.
بر اساس آمار و ارقامی که رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه در سال گذشته اعلام کرد، در ایران سالیانه حدود ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه پنهان انرژی در بخش‌هایی نظیر برق، بنزین، گازوئیل و…، از سوی دولت به مردم داده می‌شود. که رقم بسیار هنگفتی است.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: اکنون رقبای ایران در بازار قطعات روسیه، ترکیه و چین هستند؛ اما مزیت نزدیکی مسیر، ایران را در اولویت قرار داده و حل مشکل تبادلات بانکی، مسیر فعالیت را هموار‌تر کرده است.
در شرایطی که خودروسازان جهان نزدیک به دهه است که در حال تحقیق و توسعه خودروهای برقی هستند و کشوری مانند چین نیز در این میان تبدیل به پیشتاز این عرصه شده است اما خودروسازان ایرانی با محصولاتی نظیر خودرو ریرا برقی و خودرو تارا برقی تازه در ابتدای این مسیر قرار دارند. توسعه خودروهای برقی نیازمند یک حمایت همه جانبه از سوی نهادهای مختلف از شهرداری‌ها تا سیستم بانک‌داری و نهادهای دولتی است.
در مرداد سال ۱۴۰۲ شاخص فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۳۰.۵درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۴۱.۸درصدی داشته است.
بیش از یک دهه است که صنعت خودروسازی با قیمت گذاری دستوری برای خودروهای تولیدی بخش دولتی دست و پنچه نرم می کند و به تازگی این موضوع به خودروهای تولیدی بخش خصوصی نیز سرایت پیدا کرده است. تصدی گری دولت تنها در بخش قیمت گذاری نبوده و اکنون نحوه فروش را هم به خودروساز دیکته می کند. بدین ترتیب عملا خودروساز هیچ اختیاری از خود در زمینه قیمت گذاری و تعیین شرایط فروش نداشته و تمام دستورها از سوی دولت دیکته می شود. همین سیاست های غیرکارشناسی و غلط دولت در این سالها ضربه سنگینی به قطعه سازان و خودروسازان زده و اکنون در شرایط بسیار بحرانی به سر می برند.
عضو هیات مدیره انجمن همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: بن‌بست قیمت‌گذاری دستوری همراه با زیان انباشته ایران‌خودرو و سایپا، خودروسازی و قطعه سازی را را به بحران نزدیک کرده است.
عضو انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور با اشاره به رقابت سرسخت ایران و چین در بازار قطعه و خودرو روسیه اظهار داشت: با توجه به قیمت تمام شده بالا قطعات خودرو در ایران قاعدتا قطعه سازان چینی سهم بیشتری در بازار روسیه خواهند داشت. مگر اینکه دولت شرایط را برای افزایش توان رقابتی صنعتگران کشور در روسیه فراهم کند.
رییس انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: در صورتی که دو موضوع اساسی قیمت‌گذاری دستوری و مدیریت دولتی از سر صنعت خودروسازی برداشته شود، این صنعت حال و روز بهتری خواهد داشت. این در حالی است که در شرایط فعلی همگان بر طبل واردات می‌کوبند و تامین ارز مورد نیاز این صنعت، خود چالش و سوالی اساسی است.
با وجود پتانسیل بسیار بالای صنعت قطعه سازی و خودروسازی در ایران، این صنعت به دلیل سیاست های غلط دولت های پیشین و فعلی عقب مانده است. اما این عقب ماندگی نباید باعث شود که ما به این صنعت پشت کنیم و کمر به نابودی آن ببندیم. چراکه داشتن صنعت خودروسازی که خود یکی از صنایع پیشران است، آرزوی بسیاری از کشورهای دنیاست و کشورهای همسایه است.
دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور، در نامه‌ای خطاب به وزیر صنعت، معدن و تجارت ضمن تشریح اساسی‌ترین مشکلات و چالش‌های بحران زا در صنعت قطعه سازی کشور، خواستار جلسه‌ای حضوری با وزیر صنعت جهت تبیین این شرایط شده است.
امروز دارا بودن واحدهای تحقیق و توسعه برای شرکتهای خودروسازی و قطعه‌سازی از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا این واحد‌ها در زمینه توسعه محصول می‌توانند بسیار مثرثمر باشند و قطعه‌سازان را با تکنولوژی‌های روز مجهز سازند.
بررسی صورت‌های مالی تلفیقی ایران‌خودرو و سایپا از سال ۹۷ به این سو نشان می دهد که هزینه تمام شده تولیدات این شرکت ها بیش از مبلغ حاصل شده از فروش محصولاتشان بوده است.
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی گفت: با توجه به عدم تدوین شیوه‌نامه تامین قطعات خودروهای وارداتی، واردات خودرو و قطعه خواهیم داشت.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: به‌منظور رشد کلان اقتصادی در کشور و دستیابی به مواهب توسعه، ناگزیر از رشد فناوری و دانش فنی تولید هستیم.
رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور گفت: با پایان یافتن سناریوی قرعه‌کشی خودرو از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، تغییرات گسترده‌ای انجام شد که مهمترین آن حذف قرعه‌کشی و ایجاد سامانه یکپارچه برای تخصیص نوبت حتی به متقاضیان واقعی خودرو بود. اختلاف قیمت خودرو در بازار و کارخانه رو به کاهش است و تداوم می‌یابد.
