پس از گذشت حدود دو هفته از نامه مدیرکل دفتر صنایع وزارت صمت به سازندگان وسائل نقلیه با موضوع بازنگری در تامین ارز مورد نیاز که خود فکری برای آن کنند، به تازگی معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت، در نامه‌ای به رئیس شورای رقابت، ضمن تبیین آخرین وضعیت صنعت خودرو و بازار آن، اعلام کرد که تغییری در تخصیص ارز خودروسازان به وجود نیامده و نگرانی از این بابت وجود ندارد.
به گزارش روابط عمومی انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور، ۲۱ مرداد ماه بود که به دنبال اظهار نظرهای رسمی و غیررسمی پیرامون تامین ارز صنایع خودروسازی و همانگونه که شنیده می‌شد، عبدالله توکلی لاهیجانی- مدیرکل دفتر صنایع خودرو وزارت صمت- در نامه‌ای رسمی با موضوع «بازنگری محل تامین ارز» خطاب به سه انجمن خودروسازان، موتورسیکلت‌سازان و دوچرخه‌سازان در راستای تعمیق بخشی ساخت داخل اعلام کرد تا شرکت‌ها بیشتر به فکر داخلی‌سازی باشند و از انجمن‌های صنایع مذکور خواست برای تامین ارز مورد نیاز به فکر صادرات باشند یا اینکه از دیگر صادرکنندگان ارز مورد نیاز خود را تامین کنند.
در این راستا، خودروسازان نیز ضمن تاکید بر اینکه تمامی ورودی‌های صنعت خودرو اعم از مواداولیه و پتروشیمی‌ها را با قیمت آزاد تهیه کنیم، بایستی دولت اجازه دهد که قیمت‌گذاری خودرو نیز از فرآیند قیمت‌گذاری دستوری خارج شود.
البته که این امر توسط شورای رقابت رد شده و این سازمان به صراحت اعلام و تاکید کرده است که شورای رقابت متولی قیمت‌گذاری و تعیین دستورالعمل قیمت خودروهاست؛ این موضوع هنوز تغییری نکرده و همچنان نهاد تصمیم‌گیر برای قیمت خودروها شورای رقابت است.
حال پس از گذشت حدود دو هفته، منوچهر منطقی (معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت) در نامه‌ای خطاب به سید محمدرضا سیدنورانی- رئیس شورا و مرکز ملی رقابت ضمن تببین آخرین وضعیت (تولید، تامین ارز خودروهای مونتاژی و…) صنعت خودرو و بازار، اعلام کرده است که با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی تلاش شده تا نیازهای ارزی خودروسازان داخلی تامین شود و تا پایان سال تداوم داشته باشد. بنابراین تأمین ارز برای ایفای تمامی تعهدات خودروسازان داخلی کمافی‌السابق و بدون تغییر انجام خواهد پذیرفت.
در متن نامه مذکور آمده است:
“عطف به نامه شماره ۱۳۱۲-۱۰۰۲ ص تاریخ ۳۰ مرداد ۱۴۰۲ عنوان رئیس جمهوری در خصوص “ادعای افزایش قیمت‌ها در دو بازار ارز و خودرو” توضیحات لازم را در ارتباط با تبیین موضوع و تنویر افکار اعضای آن شورا به شرح ذیل به استحضار می‌رساند:
۱- نامه شماره ۷۷۹۱۸۹ تاریخ ۳۱ مرداد ۱۴۰۲ مدیرکل دفتر صنایع خودرو در خصوص “خودروهای مونتاژی” موضوع فصل (۹۸) بوده که تاکنون نیز از محل ارز غیر از نیما نظیر تهاتر، صادرات و ارز اشخاصی استفاده می‌شد؛ لذا تغییر خاصی در این خصوص به وجود نیامده است؛ ضمن اینکه در این نامه بر “ترجیح استفاده از ارزهای صادراتی” تاکید شده است که باقی سایر محل‌های تأسیس ارز نیست.
۲- در چهار ماهه نخست سال جاری حدود ۳۷۶ هزار دستگاه خودروی سواری در کشور تولید شده است که در مقایسه با تولید ٢٩٧ هزار دستگاه در سال گذشته، رشد ۲۷ درصدی را نشان می‌دهد. این در حالی است که کل تولیدات خودرویی کشور در همین مدت ۴۴۳ هزار دستگاه است که نسبت به مدت مشابه پارسال شاهد افزایش ۲۰ درصدی تولید خودرو هستیم. بنابراین در صنعت خودروی کشور همانند سال گذشته جریان تثبیت تولید و روند رشد مناسبی را شاهد هستیم.
همچنین از ابتدای سال جاری با برنامه ریزی‌های دقیق و همکاری‌های مشترک صورت گرفته فی مابین وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تلاش شده است تا به تمامی نیازهای ارزی خودروسازان داخلی پاسخ داده شود؛ روندی که تا پایان سال سیر تداوم خواهد داشت، به گونه‌ای که مطابق برنامه ریزی‌های به عمل آمده ارز تخصیصی به خودروسازان با توجه به آنکه در سال “رشد تولید و مهار تورم” قرار داریم حداقل به میزان ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده است.
بنابراین تأمین ارز برای ایفای تمامی تعهدات خودروسازان داخلی کمافی‌السابق و بدون تغییر انجام خواهد پذیرفت؛ ضمن اینکه سیاست‌گذاری بگونه‌ای انجام شده است که تولید خودروهای داخلی یا مونتاژی با عمق ساخت داخل بالای ۵۰ درصد مورد تشویق قرار گیرد.
۳- در چهار ماهه نخست امسال، در این دسته از محصولات مونتاژی، بیش از ۹۰ هزار دستگاه خودرو تولید شده است؛ حال آنکه در مدت مشابه سال گذشته، این گروه از خودروها صرفاً ۴۷ هزار دستگاه خودرو تولید شده بود. یعنی آنکه شاهد رشد دو برابری تولید در این رده از محصولات هستیم. بنابراین تهدیدی در خصوص تأمین منابع ارزی برای گروه خودروهای مونتاژی وجود ندارد. اگر چه که لازم است سیاست‌گذاری‌ها به‌گونه‌ای صورت پذیرد که منابع ارزی کشور به صورت بهینه مصرف شود؛ لذا به همین منظور در نامه مذکور از محل ارز صادرات به عنوان صرفاً یک منبع ترجیحی و نه تنها منبع تأمین ارز نام برده شده است.
۴- نکته دیگر آنکه همانگونه که برنامه‌ریزی شده بود. با توجه به افزایش تولید خودرو و همچنین پیش‌بینی روش‌های متنوع واردات بازار خودروی کشور به سمت رقابتی شدن پیش خواهد رفت. بررسی روند بازار خودرو نشان می‌دهند که بر اساس تدابیر شورای رقابت و تعامل سازنده با وزارت صنعت، معدن و تجارت از زمان ورود آن شورا و وضعیت بازار خودرو مساعد بوده و البته پیش‌بینی می‌شود که ریزش قیمت‌ها در این بازار با مهیا شدن شرایط رقابتی بیشتر از طریق واردات و سایر راهکارها صورت پذیرد.
رصد قیمت‌ها در بازار هم نشان می‌دهد که هیچگونه افزایشی در بازار در هفته‌های اخیر رخ داده و بازار در برخی از محصولات سیر روند ریزشی داشته است
در پایان پیشنهاد می‌شود شورای رقابت در کنار سازوکار قیمت‌گذاری فعلی، روش‌های تشویقی مانند در اختیار گذاشتن فروش محصولاتی که تولید آن‌ها بیش از نیاز انجام تعهدات آن‌ها است را در حاشیه بازار فراهم آورد تا علاوه بر رشد تولید به کاهش هرچه بیشتر قیمت‌ها در بازار بیانجامد.
گفتنی است، ۲۲ مردادماه امسال «عبدالله توکلی لاهیجانی» مدیرکل دفتر صنایع خودرو وزارت صمت، در نامه‌ای با موضوع «بازنگری محل تأمین ارز» خطاب به سه انجمن خودروسازان، موتورسیکلت‌سازان و دوچرخه‌سازان در راستای تعمیق‌بخشی ساخت داخل اعلام کرده بود که شرکت‌ها برای تأمین ارز مورد نیاز به فکر صادرات باشند یا اینکه از دیگر صادرکنندگان ارز مورد نیاز خود را تأمین کنند.
درحالیکه شنیده شده بود سامانه یکپارچه خودرو به طور کامل حذف شده و عرضه خودرو به صورت مستقیم توسط خودروساز صورت می گیرد، اکنون زمزمه هایی از دور سوم سامانه یکپارچه فروش خودرو شنیده می شود. ظاهرا دور سوم سامانه یکپارچه فروش خودرو در شرایطی برگزار می شود که ایران خودرو و سایپا از تعهدات خود عقب هستند و این دو شرکت غایبین اصلی این دور سامانه خواهند بود.
گروه خودروسازی سایپا و گروه مپنا با هدف استفاده از فناوری‌های نوین و برقی‌سازی خودروهای سواری و تجاری گروه سایپا، تفاهم‌نامه تولید و تامین سلول و باتری پک خودروهای برقی را امضاء کردند.
یکی از واحدهای فناور سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با ساخت سنسور اکسیژن یکی از چالش‌های خودروسازان داخلی را رفع کرد.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: با بلاتکلیفی موجود در تامین نقدینگی زنجیره خودروسازی و قطعه سازان، به نظر می‌رسد افزایش تیراژ ۳۰ درصدی مد نظر خودروسازان تا پایان سال محقق نخواهد شد.
یک کارشناس صنعت خودرو نسبت به بروز بحران در صنعت خودرو و قطعه‌سازی هشدار داد و تاکید کرد که ما ممکن است در آینده نزدیک، دچار توقف خطوط تولید شویم.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور گفت: استراتژی و برنامه مشخصی برای تولید خودروهای برقی سواری و تجاری در کشور وجود ندارد، در حالی که گام نخست برای تحقق این مهم در کشور است.
اندیشکده امیرکبیر در تحلیلی اعلام کرد: قیمت فروش عمده خودروهای سایپا و ایران خودرو نظیر کوییک و پژو پارس ارزان‌تر از ارزان‌ترین خودروهای خارجی است، البته این به معنای سوء مدیریت و اهمال کاری در ایران خودرو و سایپا نیست.
بر اساس آمار و ارقامی که رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه در سال گذشته اعلام کرد، در ایران سالیانه حدود ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه پنهان انرژی در بخش‌هایی نظیر برق، بنزین، گازوئیل و…، از سوی دولت به مردم داده می‌شود. که رقم بسیار هنگفتی است.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: اکنون رقبای ایران در بازار قطعات روسیه، ترکیه و چین هستند؛ اما مزیت نزدیکی مسیر، ایران را در اولویت قرار داده و حل مشکل تبادلات بانکی، مسیر فعالیت را هموار‌تر کرده است.
در شرایطی که خودروسازان جهان نزدیک به دهه است که در حال تحقیق و توسعه خودروهای برقی هستند و کشوری مانند چین نیز در این میان تبدیل به پیشتاز این عرصه شده است اما خودروسازان ایرانی با محصولاتی نظیر خودرو ریرا برقی و خودرو تارا برقی تازه در ابتدای این مسیر قرار دارند. توسعه خودروهای برقی نیازمند یک حمایت همه جانبه از سوی نهادهای مختلف از شهرداری‌ها تا سیستم بانک‌داری و نهادهای دولتی است.
در مرداد سال ۱۴۰۲ شاخص فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۳۰.۵درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۴۱.۸درصدی داشته است.
بیش از یک دهه است که صنعت خودروسازی با قیمت گذاری دستوری برای خودروهای تولیدی بخش دولتی دست و پنچه نرم می کند و به تازگی این موضوع به خودروهای تولیدی بخش خصوصی نیز سرایت پیدا کرده است. تصدی گری دولت تنها در بخش قیمت گذاری نبوده و اکنون نحوه فروش را هم به خودروساز دیکته می کند. بدین ترتیب عملا خودروساز هیچ اختیاری از خود در زمینه قیمت گذاری و تعیین شرایط فروش نداشته و تمام دستورها از سوی دولت دیکته می شود. همین سیاست های غیرکارشناسی و غلط دولت در این سالها ضربه سنگینی به قطعه سازان و خودروسازان زده و اکنون در شرایط بسیار بحرانی به سر می برند.
عضو هیات مدیره انجمن همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: بن‌بست قیمت‌گذاری دستوری همراه با زیان انباشته ایران‌خودرو و سایپا، خودروسازی و قطعه سازی را را به بحران نزدیک کرده است.
عضو انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور با اشاره به رقابت سرسخت ایران و چین در بازار قطعه و خودرو روسیه اظهار داشت: با توجه به قیمت تمام شده بالا قطعات خودرو در ایران قاعدتا قطعه سازان چینی سهم بیشتری در بازار روسیه خواهند داشت. مگر اینکه دولت شرایط را برای افزایش توان رقابتی صنعتگران کشور در روسیه فراهم کند.
رییس انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: در صورتی که دو موضوع اساسی قیمت‌گذاری دستوری و مدیریت دولتی از سر صنعت خودروسازی برداشته شود، این صنعت حال و روز بهتری خواهد داشت. این در حالی است که در شرایط فعلی همگان بر طبل واردات می‌کوبند و تامین ارز مورد نیاز این صنعت، خود چالش و سوالی اساسی است.
با وجود پتانسیل بسیار بالای صنعت قطعه سازی و خودروسازی در ایران، این صنعت به دلیل سیاست های غلط دولت های پیشین و فعلی عقب مانده است. اما این عقب ماندگی نباید باعث شود که ما به این صنعت پشت کنیم و کمر به نابودی آن ببندیم. چراکه داشتن صنعت خودروسازی که خود یکی از صنایع پیشران است، آرزوی بسیاری از کشورهای دنیاست و کشورهای همسایه است.
دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور، در نامه‌ای خطاب به وزیر صنعت، معدن و تجارت ضمن تشریح اساسی‌ترین مشکلات و چالش‌های بحران زا در صنعت قطعه سازی کشور، خواستار جلسه‌ای حضوری با وزیر صنعت جهت تبیین این شرایط شده است.
امروز دارا بودن واحدهای تحقیق و توسعه برای شرکتهای خودروسازی و قطعه‌سازی از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا این واحد‌ها در زمینه توسعه محصول می‌توانند بسیار مثرثمر باشند و قطعه‌سازان را با تکنولوژی‌های روز مجهز سازند.
بررسی صورت‌های مالی تلفیقی ایران‌خودرو و سایپا از سال ۹۷ به این سو نشان می دهد که هزینه تمام شده تولیدات این شرکت ها بیش از مبلغ حاصل شده از فروش محصولاتشان بوده است.
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی گفت: با توجه به عدم تدوین شیوه‌نامه تامین قطعات خودروهای وارداتی، واردات خودرو و قطعه خواهیم داشت.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: به‌منظور رشد کلان اقتصادی در کشور و دستیابی به مواهب توسعه، ناگزیر از رشد فناوری و دانش فنی تولید هستیم.
رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور گفت: با پایان یافتن سناریوی قرعه‌کشی خودرو از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، تغییرات گسترده‌ای انجام شد که مهمترین آن حذف قرعه‌کشی و ایجاد سامانه یکپارچه برای تخصیص نوبت حتی به متقاضیان واقعی خودرو بود. اختلاف قیمت خودرو در بازار و کارخانه رو به کاهش است و تداوم می‌یابد.
