ابراهیم احمدی*
مهم ترین انتظار قطعه سازان از دولت سیزدهم این است که اجازه دهد صنعت خودروسازی، همانگونه که آزادانه و بر اساس عرضه و تقاضا خرید انجام می دهد، بر همان اساس نیز اجازه فروش داشته باشد و طبق الگوی دستوری دولت رفتار نکند. نمی توان خرید یک شرکت را در اختیار آن شرکت قرار داد اما در حوزه فروش، قیمت ها از سوی نهاد دیگری تعیین شود؛ این بزرگترین چالشی است که صنعت خودروسازی و قطعه سازی با آن دست و پنجه نرم می کند.
صنعت قطعه سازی کشور باید به روز شود و از نیروی انسانی متخصص و تجهیزات و امکانات مدرن استفاده کند. در حال حاضر ما از کمبود نیروی انسانی متخصص، کارآمد و با تجربه رنج می بریم و حتما باید از طریق تکنولوژی روز دنیا این ضعف جبران شود و بتوانیم شرایط بهتری را برای صنعت خودروسازی و قطعه سازی خودرو کشور بهره مند شویم.
استفاده از سرمایه ثابت و نیز تسهیلات نظام بانکی در صنعت قطعه سازی خودرو کشور دیگر مواردی است که باید در راستای تهیه ماشین آلات مدرن و به کارگیری آنها در خطوط تولید، جهت بهبود کیفیت و جبران کمبود نیروی انسانی مدنظر قرار گیرد. انتظار مهم دیگر از دولت سیزدهم این است که شاهد ثبات در اقتصاد کشور باشیم و بتوانیم با مهار تورم، اطمینان خاطر را برای سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی رقم بزنیم تا امکان سرمایه گذاری مجدد به منظور پیشرفت بیشتر فراهم شود.
دولت سیزدهم وعده های مختلفی در مورد تولید خودرو در سال ۱۴۰۱ داده است اما برای اینکه صنعت قطعه سازی به شرایط مطلوبی برسد باید به موارد مختلفی توجه شود و با عملیاتی شدن وعده ها، بنیان فعالیت اقتصادی در حوزه صنعت خودروسازی و قطعه سازی خودرو به درستی نهاده شود و با مهار تورم، ارتباط مناسب با سایر کشورها، وصل شدن به زنجیره اقتصادی جهان، ایجاد اطمینان به آینده اقتصادی ایران، تسهیل واردات و صادرات، تبادل تجاری مناسب با کشورهای همسایه و امکان سرمایه گذاری جدید، می توانیم آینده بهتری را برای صنعت قطعه سازی خودرو کشور رقم بزنیم.
وضعیت صنعت قطعه سازی خودرو کشور در قیاس با شرایط جهانی، مطلوب نیست و با توجه به مشکلات موجود از جمله عدم دسترسی به مواد اولیه مطلوب و گران قیمت، فعالیت قطعه سازان خودرو نسبت به گذشته سخت تر شده است. هرچند به نظر می رسد به دلیل جلوگیری از واردات، بازار بهتری برای قطعه سازی خودرو کشور به وجود آمده است، در عین حال به دلیل شیوع ویروس کرونا، میزان تردد خودرو نسبت به قبل کاهش یافته و به همین دلیل نیازمند خودرو کمتر، تعمیرات کمتر و در نتیجه قطعه مصرفی کمتر نسبت به گذشته هستیم.
از سوی دیگر، سال های گذشته چند ۱۰ هزار و حتی ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار خودرو فرسوده داشتیم که از رده خارج می شد و به جای آن خودرو جدید جایگزین می شد که آن نیز چند سالی است مسکوت مانده و قطع شده است. در مجموع می توان عنوان کرد که شرایط سخت تر و وضعیت نقدینگی به دلیل افزایش تورم، بدتر شده است و علاوه بر این، صنعت قطعه سازی تا حدود ۶۰ درصد افزایش قیمت را تجربه می کند و متاسفانه قطعه سازان با محدودیت های مختلفی روبرو شده اند.
* عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن قطعه سازان خودرو کشور
درحالیکه شنیده شده بود سامانه یکپارچه خودرو به طور کامل حذف شده و عرضه خودرو به صورت مستقیم توسط خودروساز صورت می گیرد، اکنون زمزمه هایی از دور سوم سامانه یکپارچه فروش خودرو شنیده می شود. ظاهرا دور سوم سامانه یکپارچه فروش خودرو در شرایطی برگزار می شود که ایران خودرو و سایپا از تعهدات خود عقب هستند و این دو شرکت غایبین اصلی این دور سامانه خواهند بود.
گروه خودروسازی سایپا و گروه مپنا با هدف استفاده از فناوری‌های نوین و برقی‌سازی خودروهای سواری و تجاری گروه سایپا، تفاهم‌نامه تولید و تامین سلول و باتری پک خودروهای برقی را امضاء کردند.
یکی از واحدهای فناور سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با ساخت سنسور اکسیژن یکی از چالش‌های خودروسازان داخلی را رفع کرد.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: با بلاتکلیفی موجود در تامین نقدینگی زنجیره خودروسازی و قطعه سازان، به نظر می‌رسد افزایش تیراژ ۳۰ درصدی مد نظر خودروسازان تا پایان سال محقق نخواهد شد.
یک کارشناس صنعت خودرو نسبت به بروز بحران در صنعت خودرو و قطعه‌سازی هشدار داد و تاکید کرد که ما ممکن است در آینده نزدیک، دچار توقف خطوط تولید شویم.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور گفت: استراتژی و برنامه مشخصی برای تولید خودروهای برقی سواری و تجاری در کشور وجود ندارد، در حالی که گام نخست برای تحقق این مهم در کشور است.
اندیشکده امیرکبیر در تحلیلی اعلام کرد: قیمت فروش عمده خودروهای سایپا و ایران خودرو نظیر کوییک و پژو پارس ارزان‌تر از ارزان‌ترین خودروهای خارجی است، البته این به معنای سوء مدیریت و اهمال کاری در ایران خودرو و سایپا نیست.
بر اساس آمار و ارقامی که رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه در سال گذشته اعلام کرد، در ایران سالیانه حدود ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه پنهان انرژی در بخش‌هایی نظیر برق، بنزین، گازوئیل و…، از سوی دولت به مردم داده می‌شود. که رقم بسیار هنگفتی است.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: اکنون رقبای ایران در بازار قطعات روسیه، ترکیه و چین هستند؛ اما مزیت نزدیکی مسیر، ایران را در اولویت قرار داده و حل مشکل تبادلات بانکی، مسیر فعالیت را هموار‌تر کرده است.
در شرایطی که خودروسازان جهان نزدیک به دهه است که در حال تحقیق و توسعه خودروهای برقی هستند و کشوری مانند چین نیز در این میان تبدیل به پیشتاز این عرصه شده است اما خودروسازان ایرانی با محصولاتی نظیر خودرو ریرا برقی و خودرو تارا برقی تازه در ابتدای این مسیر قرار دارند. توسعه خودروهای برقی نیازمند یک حمایت همه جانبه از سوی نهادهای مختلف از شهرداری‌ها تا سیستم بانک‌داری و نهادهای دولتی است.
در مرداد سال ۱۴۰۲ شاخص فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۳۰.۵درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۴۱.۸درصدی داشته است.
بیش از یک دهه است که صنعت خودروسازی با قیمت گذاری دستوری برای خودروهای تولیدی بخش دولتی دست و پنچه نرم می کند و به تازگی این موضوع به خودروهای تولیدی بخش خصوصی نیز سرایت پیدا کرده است. تصدی گری دولت تنها در بخش قیمت گذاری نبوده و اکنون نحوه فروش را هم به خودروساز دیکته می کند. بدین ترتیب عملا خودروساز هیچ اختیاری از خود در زمینه قیمت گذاری و تعیین شرایط فروش نداشته و تمام دستورها از سوی دولت دیکته می شود. همین سیاست های غیرکارشناسی و غلط دولت در این سالها ضربه سنگینی به قطعه سازان و خودروسازان زده و اکنون در شرایط بسیار بحرانی به سر می برند.
عضو هیات مدیره انجمن همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: بن‌بست قیمت‌گذاری دستوری همراه با زیان انباشته ایران‌خودرو و سایپا، خودروسازی و قطعه سازی را را به بحران نزدیک کرده است.
عضو انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور با اشاره به رقابت سرسخت ایران و چین در بازار قطعه و خودرو روسیه اظهار داشت: با توجه به قیمت تمام شده بالا قطعات خودرو در ایران قاعدتا قطعه سازان چینی سهم بیشتری در بازار روسیه خواهند داشت. مگر اینکه دولت شرایط را برای افزایش توان رقابتی صنعتگران کشور در روسیه فراهم کند.
رییس انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: در صورتی که دو موضوع اساسی قیمت‌گذاری دستوری و مدیریت دولتی از سر صنعت خودروسازی برداشته شود، این صنعت حال و روز بهتری خواهد داشت. این در حالی است که در شرایط فعلی همگان بر طبل واردات می‌کوبند و تامین ارز مورد نیاز این صنعت، خود چالش و سوالی اساسی است.
با وجود پتانسیل بسیار بالای صنعت قطعه سازی و خودروسازی در ایران، این صنعت به دلیل سیاست های غلط دولت های پیشین و فعلی عقب مانده است. اما این عقب ماندگی نباید باعث شود که ما به این صنعت پشت کنیم و کمر به نابودی آن ببندیم. چراکه داشتن صنعت خودروسازی که خود یکی از صنایع پیشران است، آرزوی بسیاری از کشورهای دنیاست و کشورهای همسایه است.
دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودرو کشور، در نامه‌ای خطاب به وزیر صنعت، معدن و تجارت ضمن تشریح اساسی‌ترین مشکلات و چالش‌های بحران زا در صنعت قطعه سازی کشور، خواستار جلسه‌ای حضوری با وزیر صنعت جهت تبیین این شرایط شده است.
امروز دارا بودن واحدهای تحقیق و توسعه برای شرکتهای خودروسازی و قطعه‌سازی از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا این واحد‌ها در زمینه توسعه محصول می‌توانند بسیار مثرثمر باشند و قطعه‌سازان را با تکنولوژی‌های روز مجهز سازند.
بررسی صورت‌های مالی تلفیقی ایران‌خودرو و سایپا از سال ۹۷ به این سو نشان می دهد که هزینه تمام شده تولیدات این شرکت ها بیش از مبلغ حاصل شده از فروش محصولاتشان بوده است.
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی گفت: با توجه به عدم تدوین شیوه‌نامه تامین قطعات خودروهای وارداتی، واردات خودرو و قطعه خواهیم داشت.
عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودروی کشور گفت: به‌منظور رشد کلان اقتصادی در کشور و دستیابی به مواهب توسعه، ناگزیر از رشد فناوری و دانش فنی تولید هستیم.
رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور گفت: با پایان یافتن سناریوی قرعه‌کشی خودرو از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، تغییرات گسترده‌ای انجام شد که مهمترین آن حذف قرعه‌کشی و ایجاد سامانه یکپارچه برای تخصیص نوبت حتی به متقاضیان واقعی خودرو بود. اختلاف قیمت خودرو در بازار و کارخانه رو به کاهش است و تداوم می‌یابد.
